Στη μέση μιας μεγάλης, γόνιμης πεδιάδας, στα σύνορα Ροδόπης και Ξάνθης
βρίσκεται ένας από τους ομορφότερους υδροβιότοπους της Ελλάδας, η λίμνη
Βιστωνίδα. Πρόκειται για την τέταρτη μεγαλύτερη λίμνη της χώρας, συνολικής
έκτασης 45 τ. χλμ, μια παραδεισένια τοποθεσία, όπου με τρόπο μοναδικό
συνδυάζεται το πράσινο του δάσους και το γαλάζιο της ελληνικής θάλασσας.
Ο υδροβιότοπος είναι ένας ορνιθολογικός παράδεισος για ολόκληρη της
ευρωπαϊκή ήπειρο, καθώς εδώ έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα περίπου 260 είδη
πουλιών. Ο κατάλογος αυτός εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με παρατηρήσεις νέων, για
τον υδροβιότοπο και την Ελλάδα, ειδών, που κυρίως είναι περιστασιακοί
επισκέπτες από άλλες ηπείρους (Αμερική, Ασία). Εφοδιαστείτε λοιπόν με ένα
ζευγάρι κιάλια, έναν οδηγό παρατήρησης πουλιών και μια φωτογραφική μηχανή με
αρκετά καλή ανάλυση και zoom και φύγαμε για τη μοναδική εμπειρία παρατήρησης
πουλιών!
Η λίμνη Βιστωνίδα απέχει 25 χλμ. ΝΑ από την πόλη της Ξάνθης, 23 χλμ. ΝΔ
από την πόλη της Κομοτηνής και 225 χλμ. Α από τη Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα με τη μυθολογία…
Η Βιστωνίδα οφείλει το όνομά της στους Βίστονες, την θρακική φυλή και
οι οποίοι κατοικούσαν στην περιοχή. Ο μυθικός βασιλιάς των Βιστόνων Διομήδης
υπήρξε φημισμένος για τα ανθρωπόφαγα άλογα τα οποία συνέλαβε ο Ηρακλής, και
σύμφωνα με την εντολή του Ευρυσθέα, τα έφερε στις Μυκήνες, πραγματοποιώντας τον
όγδοο από τους δώδεκα άθλους του!
Η μοναδικότητα της
Η Βιστωνίδα χωρίζεται από τη θάλασσα με μια στενή λουρίδα γης από
αμμώδεις προσχώσεις και επικοινωνεί με αυτήν με κανάλια. Στα ανατολικά ένα
φυσικό κανάλι, με δύο στόμια προς τη λίμνη, την ενώνει με τη θάλασσα μέσω της
λιμνοθάλασσας του Πόρτο Λάγους, ενώ στα δυτικά ένα τεχνητό κανάλι,
κατασκευασμένο τη δεκαετία του ’50, την ενώνει απευθείας με τη θάλασσα.
Συνέπεια αυτής της επικοινωνίας είναι το μοναδικό για την Ελλάδα, φαινόμενο στο
βόρειο τμήμα της να έχει γλυκό νερό, καθώς δέχεται εισροές από τα ποτάμια ενώ
στο νότιο αλμυρό ή υφάλμυρο ανάλογα με τις μετακινήσεις του νερού της θάλασσας
από και προς αυτή.
Λίγο από ιστορία...
Δημιουργήθηκε πριν από 5 εκατομμύρια χρόνια περίπου, όταν μετά από μια
έντονη καθοδική κίνηση του εδάφους, η θάλασσα εισχώρησε στην περιοχή της
σημερινής λίμνης και με την δράση των παλιρροιακών ρευμάτων επεξέτεινε προς το
εσωτερικό, δημιουργώντας έτσι μια μορφή κλειστής λιμνοθάλασσας. Παράλληλα τα
αντιρεύματα είχαν ως συνέπεια τη δημιουργία του ισθμού που την χωρίζει από τη
λίμνη.
Η ζωή της λίμνης
Περισσότερα από 300 είδη και υποείδη αναπτύσσονται στην περιοχή και
αποτελούν τη βάση της ζωής στη λίμνη, παρέχοντας σε πολλούς οργανισμούς
διαμονή, προστασία και τροφή. Στα παρόχθια και αβαθή τμήματα της λίμνης οι
καλαμιώνες σχηματίζουν ένα αδιαπέραστο τείχος, προσφέροντας ιδανικό περιβάλλον
για φώλιασμα ή προστασία σε μια μεγάλη ποικιλία πουλιών και ψαριών. Στις
εκβολές των ποταμών υπάρχουν ιτιές αλλά και λεύκες, φράξοι, φτελιές, σκλήθρα
και πλατάνια στους κορμούς των οποίων σκαρφαλώνουν αναρριχητικά φυτά όπως ο
λυκίσκος, η κληματίδα και η αγράμπελη. Διάσπαρτα γύρω από τη λίμνη υπάρχουν
μεμονωμένα δέντρα και θάμνοι όπως βελανιδιές, λυγαριές, φτελιές, πουρνάρια,
κ.ά.
Οι κάτοικοι της λίμνης
Τα είδη που ζούν ή επισκέπτονται τον υδροβιότοπο είναι πολλά και
σπάνια. Ο σιωπηλός κόσμος των ψαριών εντυπωσιάζει με τα 21 είδη του, που έχουν
καταμετρηθεί στην λίμνη και που μαζί με αυτά που εισέρχονται από την θάλασσα
ανέρχονται στα 37 είδη. Στα γλυκά νερά ζουν το γριβάδι, η κοκκινοφτέρα και η
θρίτσα, ενώ στα αλμυρά μπορούμε να συναντήσουμε χέλια, λαβράκια,κέφαλους,
τσιπούρες, γλώσσες, μουρμούρες, κα.
20 είδη θηλαστικών, 19 είδη ερπετών και 11 αμφιβίων προσθέτουν
βιοποικιλότητα στην πανίδα του Βιοτόπου. Η Βίδρα βρίσκει καταφύγιο στα νερά
της, σε ποτάμια ρεύματα, ενώ στους γύρω θαμνώνες της και κυρίως στα Δέλτα του
Κόσυνθου και του Κομψάτου, κρύβονται ο αγριόγατος, ο ασβός, το τσακάλι κ.α.
Φτερουγίσματα
Ο φτερωτός κόσμος των πτηνών, που θα συναντήσετε στην περιοχή, είναι
εντυπωσιακός ως προς τον αριθμό των πληθυσμών αλλά και τη μεγάλη ποικιλία των
ειδών του. Από τα 260 είδη που έχουν καταγραφεί, τα εννέα είναι σπάνια ή
απειλούμενα σε διεθνές επίπεδο. Σε αυτά περιλαμβάνονται η Κοκκινόχηνα, η
Βαλτόπαπια και αετοί όπως ο Θαλασσαετός, ο Στικταετός και το Κιρκινέζι. Από
τους πληθυσμούς αυτούς, ορισμένοι παραμένουν μόνιμα και αναπαράγονται στην
περιοχή, ενώ άλλοι έρχονται, είτε το χειμώνα από τις βόρειες χώρες για να
ξεχειμωνιάσουν και να βρουν τροφή είτε την άνοιξη για να φωλιάσουν, να
αναπαραχθούν και να επιστρέψουν στο Νότο το φθινόπωρο.
Στα είδη πτηνών που αναπαράγονται στην περιοχή περιλαμβάνονται ο
Κορμοράνος, ο Νυχτοκόρακας, ο Σταχτοτσικνιάς, ο Κρυπτοτσικνιάς, ο
Λευκοτσικνιάς, ο Καλαμοκανάς, η Αβοκέτα και η Χαλκοκουρούνα. Στα είδη που,
μεταναστεύοντας, διέρχονται από τη λίμνη, περιλαμβάνονται η Χαλκόκοτα, ο
Ροδοπελεκάνος και η Λεπτομύτα.
Κατά τους χειμερινούς μήνες, πολλά υδρόβια πουλιά παρατηρούνται στην
λίμνη, όπως η Καστανόπαπια, η Βαρβάρα, η Πρασινοκέφαλη, η Χουλιαρόπαπια, το
Σφυριχτάρι, το Κιρκίρι, το Γκισάρι, η Σταχτόπαπια, η Αβοκέτα, η Καλημάνα, το
Φοινικόπτερο και η Μαυροκέφαλη πάπια.
Οι… σταρ της λίμνης
Ωστόσο, ένας από τους σημαντικότερους λόγους για τον οποίο αξίζει να
επισκεφθείτε τη λίμνη Βιστωνίδα είναι για να «συναντήσετε» το Κεφαλούδι, ένα
από τα σπανιότερα είδη πουλιών στον κόσμο, με πληθυσμό που δεν ξεπερνάει τις
13.000 άτομα παγκοσμίως. Το Κεφαλούδι (Oxyura leucocephala) φτάνει στη
Βιστωνίδα από τις λιμνοθάλασσες του Καζακστάν στα τέλη Οκτωβρίου ή τις αρχές
Νοεμβρίου και παραμένει στην περιοχή έως τα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου.
Μοναδικό είναι και το θέαμα του φτερουγίσματος των ροζ φοινικόπτερων,
των γνωστών φλαμίγκο, όταν αποκαλύπτουν το έντονο πορφυρό χρώμα κάτω από τα
φτερά τους αλλά και η μικτή αποικία των Ερωδιών στο δασάκι του Πόρτο Λάγους.
EmoticonEmoticon